Öğrenmek… Tüm canlıların olduğu kadar, insanoğlunun da sahip olduğu en önemli yetilerden birisi. Dünyaya geldiğimiz andan başlayarak hayatımızın sona erdiği ana kadar sürdürdüğümüz, bizlerin hayatta kalma süresini arttıran özel bir eylem. Bu özel eylem hiç dikkatinize takıldı mı? Yaşamımızın her alanında büyük önem taşıyan öğrenme üzerinde hiç düşündünüz mü? Öğrenmede tekrar neden önemlidir? Hemen her gün gerçekleştirdiğimiz ve bu yüzden kısmen kanıksadığımız bu eylemin neden gerekli olduğunun farkında mıyız?
Önce Beyin…
Öğrenmede tekrar neden önemlidir anlayabilmek için, öncelikle öğrenme eylemi için kullandığımız organımız olan beynimizi kısaca tanımamız gerekiyor. Öğrenme için olmazsa olmaz özelliği olan beynimizde -kişiden kişiye değişmekle birlikte- 80 ila 100 milyar arasında nöron yani sinir hücresi bulunmaktadır. Bu hücreler birbirleri ile bağlı olup, her bir hücrenin 1.000 ila 100.000 hücre ile kurmuş olduğu bağlantılar ile oldukça karmaşık bir ağ yapısı oluşturmuş durumdadır1. Bu hücrelerin birleşiminden oluşan bu sinir hücreleri ağı, yaşadığımız tecrübelere, hayatımızdaki tercihlere, öğrendiğimiz bilgilere göre oluşmakta olup, bu manada bugüne kadar tecrübelerimiz, tercihlerimiz ve öğrendiklerimiz ile bu ağ yapısı farklılaşmış durumdadır.
Yaptığımız herhangi bir eylem veya öğrendiğimiz bir bilgi ile beynimizde elektriksel olarak “ateşlenen” hücrelerin aralarındaki bağlantılar güçlendirmektedir. Yani bir eylemi gerçekleştirdiğimizde, o eylemin yapılması ile uyarılan sinir hücreleri daha da güçlü bir bağ oluşturmaktadır. Değişen Be(y)nim kitabında Prof. Dr. Sinan Canan’ın belirttiği üzere, “… plastisite dediğimiz bir özellik sayesinde, beynimiz yaptığı işe uygun olarak sürekli bir değişim geçirir ve tecrübeler tekrarlandıkça, mesela gitarda aynı hareket defalarca tekrar edildiğinde, beyin kabuğu ve bağlantılı tüm devreler, o işte daha usta hale gelecek düzenlemelerden geçer2.” Bu durum Kanadalı Nörofizyolojist Donald Hebb’in 1949 yılında söylediği, biraz afilli ve kafiyeli deyim ile özetlenebilir:
“Neurons fire together, wire together.” yani “Birlikte ateşlenen nöronlar, birlikte bağlanır”.
Tekrarladıkça…
Birbirleri ile bağlantı etkinliğini arttıran sinir hücreleri için, o eylem tekrarlanırken veya öğrenilen bilgi gündeme getirilirken, ortaya çıkan uyartı iletimi o eylem ilk kez yapıldığına kıyasla artık daha kolaydır. Yani bir başka deyişle, bir eylemi veya bir bilgiyi tekrarladıkça, o eylem veya bilgi ile ilgili olan sinir hücreleri arasında birbirlerine daha “sıkı” bir bağ oluşmakta ve her tekrarda beynin o eylemi bir öncekine kıyasla daha kolay ve daha iyi yapması durumu söz konusu olmaktadır.
Bu işin biyolojik zemini ise şu şekildedir. Bir eylemin yapılması sürekli tekrarlanması sonucunda sinir hücreleri arasında bağlantılar daha da gelişmekte ve sinir hücrelerindeki schwann hücreleri adı verilen hücreler ile kaplanmaktadır. Bu süreçte miyelin katmanının iyice artması ile, elektriksel devrenin yalıtılması ve elektriksel atımın daha hızlı bir şekilde iletimi sağlanmaktadır. Yani kullanılan sinir devrelerinde, tekrar ile ortaya çıkan yalıtım artışı ile elektriksel iletim hızı artmakta, yapılan eylemin daha hızlı ve daha iyi yapılması söz konusu olmaktadır.
Sonuç olarak, kısa ve etkili bir anlatım ile bu durumu özetlersek:
“Tekrar, Yapılanı Mükemmelleştirir!”
Bu nedenden dolayı, ister piyano çalmak olsun, ister bir alanda bilgimizi ilerletmek olsun, ister bir dili öğrenmek olsun, ister matematikte başarı elde etmek olsun, herhangi bir alanda ilerlemek ve kendimizi geliştirmek istiyor isek, ne yapacağımız belli:
Tekrar etmeli, Tekrar etmeli, Tekrar etmeli, Tekrar etmeli, Tekrar etmeli, Tekrar etmeli, Tekrar etmeli, Tekrar etmeli, Tekrar etmeli, Tekrar etmeli.
Bunu da neden yapmamız gerektiğini artık biliyoruz, öyle değil mi? 🙂
Yazı Notları İlk Yayın Tarihi, 05/02/2020 Son Güncelleme, 22/02/2020 Boosted Uygulaması Ölçümüne Göre, Çalışılan Gün, 3 gün Çalışma Süresi, 2 saat 7 dakika
2 thoughts
İnsanın hayatında tekrara düşmesi ne kadar olumsuzsa, bir şeyler öğrenirken tekrar etmek o kadar iyi 🙂
İnsanın hayatında tekrara düşmesi ne kadar olumsuzsa, bir şeyler öğrenirken tekrar etmek o kadar iyi 🙂
Çok güzel bir yorum! Tebrikler! 👏